Hvað er að þessu fólki? Hvað er að orðinu "negri"?

Þegar ég var í barna- og gagnfræðaskóla í gamladaga, þá var kennt að í Afríku voru: "Negrar", í Evrópu: "Eranar", í Asíu: "Mongólar, í Ameríku "Indíánar", í Ástralíu: "Ástralíu frumbyggjar", á Nýja-Sjálandi og mörgum Kyrrahafseyjum: "Maóríar", í Grænlandi og Kanada: "Eskimóar", á norður Skandinavíuskaganum er landsvæði sem heitir Lappland og þar voru: "Lappar" o.s.frv., o.s.frv.

Yfir svart fólk (í Afríku, Ástralíu og jafnvel hluta Indlands) voru stundum kallaðir "Svertingjar" og stundum "Blámenn".  "Blámenn" aðallega í skáld- og ænintýrasögum.  Nú eru þetta orðin skammaryrði að heita "Negri" og orðin sem hafa komið upp í staðinn eru óteljandi.  "Eranar" má ekki segja lengur því neo-nazistar (nýnasistar) hafa eignað sér það orð að miklum hlut.  "Mongólar" má nota ennþá, því Mongólía og Ytr-Mongólía eru til, en menn tipla á tánum við að nota "Mongóli.  Heilkennið: "mongólismi" má ekki nota lengur (þykir skammaryrði?!?) og heitir nú "Downs heilkenni".  "Indíánar" heita nú í Bandaríkjunum: "Original Americans"  Veit ekki með Kanada og Suður- og Mið-Ameríku.  "Eskimói" heitir nú "Inúíti" á Grænlandi en í Kanada kalla þeir sig sjálfir "Eskimóa" að sögn kunningja míns frá Kanada sem er Eskimói.  "Ástralíu-frumbyggjar" heita í Ástralíu "Aboriginals", ég veit ekki um neitt feluorð fyrir þá.  "Maórítar" ég veit ekki um þá notkun núna hvort þeir hafi feluorð.  "Lappar" heita nú "Samar".

Í íþróttinni "ruðningi" (amerískur fótbolti) þá er á milli strákanna skammaryrði mikið sem heitir "girls".  "Comon you girls, let's win the game!" (Jæja aumingjar, förum og vinnum leikinn).

Íslenskar Rauðsokkur fundu upp orðasamhengið "bara húsmóðir" (niðrandi mjög) og "eldhúsmella" (ennþá meira niðrandi).  Nútíma Femínistar eru að gera nafnorðið "kona" að skammaryrði, og eru komnar vel á leið með það.

Kveðja, Björn bóndi.

Jackson notaði N-orðið

Athugasemdir

[Heidi Strand, 17.7.2008 kl. 11:32]

Nú verður að vanda orðaval sitt. Í Noregi má heldur ekki lengur segja neger, en þar má segja kjerring án þess að móðga nein. Það fer eftir samhengi og hvernig maður segir það.
Kannski er best bara er að þegja, en það er sennilega öruggast.

[Einar (IP-tala skráð) 17.7.2008 kl. 11:34]

Heilkennið: Mongólismi ???

jæja..

[Jón Garðar (IP-tala skráð) 17.7.2008 kl. 11:54]

Það nennir enginn að nota svona flókna skiptingu í dag, enda óþarfi. Ég hef heyrt marga nota orðið negri sem samheiti: Afríkunegri, asíunegri, ástralíunegri, ameríkunegri og svo auðvitað sandnegri.

[Kári Harðarson, 17.7.2008 kl. 11:55]

Þegar ég spurði vin min "Viltu kaffi Pétur?" Svaraði hann "Nei, og ég vildi að þú myndir hætta að kalla mig Kaffipétur".  Svona geta menn verið hörundssárir.

[Dharma (IP-tala skráð) 17.7.2008 kl. 13:23]

Íslenskar Rauðsokkur? Hverjir eru það?

[Kjartan Julius Einarsson (IP-tala skráð) 17.7.2008 kl. 13:50]

Sæll Björn,

Þú ert ekki með þetta alveg í réttri sjón hjá þér. Ég er hér í Bandaríkjunum og það er ennþá notað orðiði Negro sem að negri stendur af, "nigger" sem að greinin fjallar um er hins vegar niðrandi orð sem að er upprunið frá þrælaárunum hér í Bandaríkjunum. Negro eða negri er reyndar að detta inn á grátt svæði eins og mörg önnur lýsingarorð hérna núna. 

"Indians" eða Indíánar er einnig ennþá notað og þykir ekki sérstaklega niðrandi og ég hef aldrei heyrt orðið "original American" heldur "Native American" sem að er opinbera orðið fyrir Indíána hér og er það notað af Ríkistjórninni hér. 

Mig langaði bara að benda þér á þessa nokkru hluti svona til gamans.

[Sigurbjörn Friðriksson, 17.7.2008 kl. 16:10]

Heidi Strand; Nú spyr sá sem ekkert veit; Er danska orðið "kærling" komið af "kær" + ens og í orðinu kæreste og "ling" sem í lítill ?  T.d. einsog í orðinu lærling?  Líkt og í íslensku lærlingur?

Einar; "Mongólismi" er heitið á heilkenninu sem mongólítar (ekki Mongólar) eru haldnir.

Jón Garðar;  Sandnegri?  Er það eitthvað í líkingu við Saltipétur eða Kaffipéturinn hans Kára?

Kári; Góður!

Páll Jónsson;  "Mæli með "porch-monkey" umræðunum úr Clerks 2"  Nú fórstu alveg með mig. Útsýra nánar - pls.?!

Dharma;  Það var einu sinni fyrir langa löngu áður en þú komst undir, fyrir svona 30-40 árum síðan að forverar Femínasnanna komust að því að karlpeningurinn væru hinis mestu fantar og ætluðu sér að knésetja það lið.  Þær gengu um í lopapeysum, brjóstahaldaralausar, greiddu sér ekki, þvoðu sér ekki og voru hinn mesti óþverri.  Í þau fáu skipti sem karmenn tóku feil á þeim og konum, komu þær óorði alsaklausar, yndislegar, mjúkar og fallegar konur.  Þær þoldu ekki venjulegar konur og gerðu allt til að koma óorði á þær, mjög líkt og afkomendur Rauðsokkanna; Femínasnarnir eru nú að reyna, en þær eru ekki alveg eins herskáar.  En þær eru að reyna sitt besta.

Kjartan Julius; Rétt skal vera rétt: "Native American".  Það er rétta orðið sem ég ætlaði að nota.  Takk fyrir að leiðrétta mig.

Kveðja, Björn bóndi.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 17.7.2008 kl. 17:21]

Ég er ekki viss um að orðið negri sé rétt þýðing á orðinu "nigger". "Nigger" er dregið af orðinu Negro sem er kynþáttaheiti en var afar óvinsælt meðal svertingja í Ameríku vegna tengingarinnar við "nigger". Íslenska orðið Negri hefur hins vegar aldrei svo ég viti verið notað sem niðrandi orð um svertingja, frekar en blámaður. Það væri mikill skaði ef það gerðist. Hinsvegar hefur maður heyrt orðið "niggari" sem er greinilega ætlað að vera íslenskun  á orðinu "nigger".

[Heidi Strand, 17.7.2008 kl. 19:35]

Norske, danske og islandske kjerringa er den samme. Vet ikke om det har noe med kjær å gjøre..

[Óskar Þorkelsson, 17.7.2008 kl. 20:15]

jeg lerte det i norge Heide at kjerring betyr min kjære ;).. siden har det forandra seg i island og er nu kerling i negativ merkning. 

[Heidi Strand, 17.7.2008 kl. 20:21]

Takk for det Skari, det er sikkert rett.

[Aðalsteinn Baldursson, 17.7.2008 kl. 21:36]

Svanur benti mér á þessa umræðu.
Ég hafði þá ritað hjá honum:
"Það er rétt að ýmis orð sem áður þóttu góð og gild eru í dag talin niðrandi. Eitt er þó það  orð, eða réttara sagt þýðing sem ég get endalaust pirrað mig yfir. Það er þegar enska orðið "nigger" er þýtt sem negri. Negri er rétt þýðing á orðinu negro. Það orð hefur í gegn um tíðina ekki þótt niðrandi enda aðeins lýsing á hörundslit þeirra sem dekkri eru á hörund. Þegar orðið nigger er notað væri réttara að þýða það sem "niggari" (þó svo að það sé einfaldlega sletta) eða þá orð eins og surtur, sem í okkar máli hefur neikvæðari merkingu heldur en negri þegar talað er um hörundsdökkt fólk."

Pólitísk rétthugsun í USA er orðin einum of yfirgengileg. Native-american, african-american, asian-american o.s.frv.
Í S-Afríku er orðið bannað með lögum að nota orðið kaffir. Þér enn í dag (að mig minnir) til kaffir-herdeild. Þá ekki verið að tala um herdeild svartra heldur nær orðið mun lengra aftur í tímann. En þó má enn tala um coolie sem er slangur yfir S-Afríkubúa frá Indlandi.
En Heidi hittir naglann á höfuðið, við þurfum orðið að passa okkur á því hvað við segjum.

[Skattborgari, 17.7.2008 kl. 22:21]

Alveg ótrúlegt hvernig merking orða getur oft breyst með tímanum.

[Heidi Strand, 18.7.2008 kl. 12:04]

Nå blir denne kansje forbudt.
http://www.youtube.com/watch?v=L1yztyFod3U&feature=related

[Sigurbjörn Friðriksson, 18.7.2008 kl. 17:29]

Svanur Gísli; Þú ritar m.a.: "Íslenska orðið Negri hefur hins vegar aldrei svo ég viti verið notað sem niðrandi orð um svertingja, frekar en blámaður."   Gott ef svo væri.  - En... -  Manstu ekki upphlaupið sem varð þegar kvæðabókin "Tíu litlir negrastrákar" var gefin út fyrir Jólin síðustu.  Ég man eftir að hafa átt þessa bók þegar ég var barn fyrir tugum ára síðan, og þótti vænt um hana.  Það ætlaði allt vitlaust að verða, og ekkert smávegislegt ritað og skammast hér á blogginu og í fjölmiðlum t.d., ljósvakamiðlunum og miklir fordómar í gangi, fyrir það eitt að nota orðið Negri í þeirri nýútgefnu bók.  (Agatha Christy ritaði bókina "Ten Little Niggers").

Ég fletti upp í Wikipedia um "Nigger".  Það var löng og fróðleg lesning.  Þar lærði ég það að Negro þýddi einfaldlega kynþátturinn svertingi.  Nigger er aftur á móti uppnefni á fóli sem komu frá landinu "Niger" og hinu "Nigeria" sem voru nefnd þessum nöfnum af hvíta manninum á sínum tíma og þýddu einfaldlega "Svertingjalönd".  Persónulega held ég að notkun orðsins Nigger sem niðrandi orðs, sé frá Bandaríkjunum komið.  Eitt veit ég: "Nigger" er notað í BNA sem lítisvirðingarnafn milli svertingjanna sjálfra!!

Heidi Strand och Oscar Thorkjelsson; Dere har beggeto reddad denne saken.  Tack skal dere ha!!!

Aðalsteinn;  Takk fyrir gott innlegg í umræðuna.  Í bókinni "Litli Svarti Sambó" (barnabók sem ég átti sem barn) var að því að mig minnir einn ljótur (eða vondur) karakter (svertingi) sem hét "Surtur".  Ætli að "Surtsey" hefði fengið það nafn ef gosið hefði átt sér stað 2008?  Nú var Surtur í Goðafræðinni Norrænu, sá sem stjórnaði eldgosum, svartur og ljótur og mig minnir að sonur hans hafi heitið Sindri (algengt mannsnafn í dag).  (Goðafræðin er ekki mín sterka hlið).

Skattborgari; Svo sannarlega hafa merkingarnar breyst.  Manstu þegar "femin" var eitthvað í áttina að Venus, Feyju og Afródídu?  Núna þegar maður heyrir orðið "femín"(-isti) dettur mann helst í hug "Surtur" eða "Grettir Ásmundarson" eða "Egill Skallagrímsson".

Með kveðju, Björn bóndi.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 18.7.2008 kl. 17:48]

Var ekki aðalupphlaupið út af bókinni vegna myndanna sem skreyttu hana, þar sem strákarnir litu allir eins út og þóttu heldur svona steríótýpulegir.

[Heidi Strand, 19.7.2008 kl. 11:52]

Bondemann, kan du huske hva islandske navnet var for gospel?

[Sigurbjörn Friðriksson, 19.7.2008 kl. 17:01]

Svanur Gísli;    Það má vel vera að þar hafir þú rétt fyrir þér, að það hafi verið aðalorsökin fyrir upphlaupinu.  Hinsvegar man ég sérstaklega eftir því að farið var að fetta fingur út í orðið negri.  Það er eðlilegt að fólk fari út í móðursýki (hysteríu) ef það bara fær tækifæri til þess.  Ástæðan fyrir því að ég man svo vel eftir rifrildinu vegna nafnorðsins "negri" var af því að mér hafði verið kennt það orð í barnaskóla sem eðlilegt heiti á kynflokki.

Heidi Strand;  Jeg tror at vi siger "sálmasöngur" eller "gospel sálmasöngur".  Det er med "gospel" lige som det er med "rokk" at mann ikke kann oversætte "rock & roll" eller "gospel" så lett at alle forstår korrekt.  Engang i begynnelsen av "rock & roll" ca. 1955 til 1960 sagde vi på islandsk: "vagg og velta" !?!?  Det betyder vældig ingenting.

Denne nye billede av deg er  mygget flott!!

Kveðja, Björn bóndi.

[Sigurbjörn Friðriksson, 19.7.2008 kl. 17:08]

Skattborgari; "Svo sannarlega hafa merkingarnar breyst.  Manstu þegar "femin" var eitthvað í áttina að Venus, Feyju og Afródídu?  Núna þegar maður heyrir orðið "femín"(-isti) dettur mann helst í hug "Surtur" eða "Grettir Ásmundarson" eða "Egill Skallagrímsson"."

Þarna gleymdi ég auðvitað lykilnöfnunum, Gilitrutti, Godzillu og Grýlu.  ("Leppalúði" ef Það er femín(-isti) af karlkyninu).

Kveðja, Björn bóndi.

[Sigurbjörn Friðriksson, 19.7.2008 kl. 17:17]

Heidi min kjerring Strand;  Oscar Thorkjeldsson skrivade bland andet: "jeg lerte det i norge Heide at kjerring betyr min kjære;).."

Her i fra hedder du "Heidi min kjerring Strand".   Er det alt i orden?

Hilsen fra Björn J bondemannden.  

[Óskar Þorkelsson, 20.7.2008 kl. 00:18]

umm BB.. kjerring er kun brukt om ektefelle.. ikke om hvem som helst ;)